چربیها یا لیپیدها ترکیباتی هستند که در حلال های قطبی نظیر آب نا محلول هستند و در عوض در حلال های غیر قطبی نظیر کلروفرم - اتر - بنزن حل می شوند

چربی ها گروه بسیار متنوعی از ترکیبات غیرقطبی هستند که عملکرد متفاوتی نظیر ذخیره ی انرژی، شرکت در ساختمان غشاء سلول، کوفاکتور، هورمون، ویتامین و...  دارند.

اسیدهای چرب ، بخش هیدروکربنی بسیاری از لیپیدها مانند تری گلیسریدها، فسفولیپیدها، اسفنگولیپیدها و... هستند.اسیدهای چرب در حقیقت  اسیدهای کربوکسیلیک هستند که دارای 4 تا 36 کربن می باشند. برخی از اسیدهای چرب، کاملا اشباع هستند و بدون پیوند دوگانه می باشند؛ ولی برخی دیگر دارای یک یا چند پیوند دوگانه در ساختمان خود هستند که اسیدهای چرب غیر اشباع نام دارند(اسید چرب سیس=اولئیک اسید/ اسید چرب ترانس=الائیدیک اسید)

روغن زیتون فرابکر  به جهت خلوص زیاد  مناسب آزمایشات چربیها در دانشگاهها  می با شد.

آزمایش حلالیت:

1-در چهار لوله آزمایش 3ml  آب-اتانول-اتر-کلروفرم به صورت جداگانه بریزید

2-در تمام لوله ها 5 قطره روغن زیتون اضافه کنید(روغن زیتون همون لیپیدیِ که استفاده می کنید)

3-لوله ها را به خوبی تکان دهید و حلالیت را مورد بررسی  قرار دهید

مثلا کلروفرم روغن زیتون را حل می کند-روغن در لوله ی آب به ته لوله میرود-روغن در لوله ی اتانول در بالای لوله میماند.

صابونی شدن:

اسیدهای چرب دارای بیش از 10 اتم کربن در محلولهای قلیایی حل شده و صابون های پتاسیم یا سدیم تشکیل می شود.همچنین محصول هیدرولیز قلیایی تری گلیسریدها توسط سود یا پتاس، صابون های سدیم و پتاسیم می باشد. صابون ها دارای یک سر قطبی هستند که با آب واکنش می دهند و دارای یک انتهای غیرقطبی هستند که چربی ها را در خود حل می کند.

روش کار:

 

0.5ml روغن یتون را در لوله آزمایش میریزیم و 2ml محلول سود الکلی به آن اضافه می کنیم.

لوله را خوب مخلوط می کنیم و 10 دقیقه در بن ماری قرار می دهیم. پس از سرد شدن لوله، به آن 2 میلی لیتر آب مقطر اضافه می کنیم و بعد لوله را به خوبی مخلوط می کنیم.وجود کف نشانه ی صابونی شدن است.

 

شناسایی اسیدهای چرب غیراشباع:

اکسایش اسیدچرب غیر اشباع توسط پرمنگنات پتاسیم:

پیوند های دوگانه موجود در اسید چرب غیر اشباع توسط مولکول های اکسید کننده نظیر پتاسیم پرمنگنات، اکسید شده و اشباع می شوند.در این واکنش منگنات احیا شده و رنگ ارغوانی آن کم میشود.

روش آزمایش:

5 قطره روغن زیتون را در لوله آژمایش بریزید

2ml  کربنات سدیم 0.5% به آن اصافه کرده و خوب مخلوط کنید(کربنات سدیم با ایجاد PH قلیایی باعث حل شدن روغن زیتون می شود.

2 قطره پتاسیم پرمنگنات 0.5% به آن اضافه کنید

5 دقیقه صبر کنید تا بی رنگ شدن پتاسیم پرمنگنات را ببینید(رنگ ارغوانی KMnO4  کم رنگ میشه← منظور از بی رنگ شدن اینه.)

بی رنگ شدن هالوژن ها(احیای پیوند دوگانه توسط ید):

پیوند دوگانه اسید های چرب غیر اضباع توسط هالوژن ها نظیر ید احیا می شود.در این آزمایش با مصرف شدن ید، رنگ بنفش آن کم رنگ می شود.

روش آزمایش:

3 قطره روغن زیتون را در لوله آزمایش بریزید

3ml کلروفرم به آن اضافه کنید و به خوبی تکان دهید

3 قطره محلول الکلی کلرید جیوه 0.5% (HgCl2) به عنوان کاتالیزور به آن اضافه کنید 

3 قطره محلول الکلی ید به آن اضافه کنید 

محتویات لوله را خوب هم بزنید و بی رنگ شدن ید را ببینید.

شناسایی کلسترول:

اسید سولفوریک غلیظ منجر به جدا شدن آب از کربن شماره ی 3 کلسترول و تبدیل آن به کمپلکس بیس کلستادینیل سولفونیک اسید قرمز رنگ می شود.

روش آزمایش:

3ml محلول کلروفرمی کلسترول  0.1% در یک لوله آزمایش بریزید

3ml   اسید سولفوریک غلیظ به آرامی و با احتیاط از جدار لوله به آن اضافه کنید

چند دقیقه صبر کنید، یک حلقه ی قرمز رنگ بین اسید سولفوریک که در پایین لوله جمع شده است و محلول کلروفرمی کلسترول در بالا تشکیل می شود.

شناسایی گلیسرول:

تری گلیسرید ها در اثر حرارت هیدرولیز شده و به اسید های چرب و گلیسرول تبدیل می شوند.گلیسرول نیز در مجاورت یک ماده ی آبگیر نظیر بی سولفات پتاسیم، آب از دست داده و به یک آلدهید غیر اشباع به نام آکرولنین تبدیل می شود که بویی تند و بخاری سمی دارد.

روش آزمایش:

چند قطره گلیسرول یا روغن زیتون در لوله ریخته و به آن کمی پودر بی سولفات پتاسیم اضافه کنید.لوله را روی شعله ی چراغ گازی حرارت دهید.متصاعد شدن بخار سفید نشانه ی وجود گلیسرول است.